Jan Biczysko autor urodził się w roku 1959 w Wieruszowie. Studia odbył na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Juliusza Joniaka w 1983 roku. Jest związany z krakowskim środowiskiem artystycznym. W latach 1990-2009 realizował liczne projekty z dziedziny reklamy: plakaty, okładki, filmy, zdjęcia. Później skupił się na malarstwie i rysunku. Miał wystawy w wielu ośrodkach, m.in. w Czeladzi, Elblągu, Gorzowie Wielkopolskim, Hebdowie, Katowicach, Krakowie, Krzeszowicach, Łodzi, Miechowie, Monachium, Myślenicach, Poznaniu, Słubicach, Słomnikach, Warszawie, Wieruszowie. Jednym z przystanków w tej artystycznej podróży była Łomża. W 2016 roku pokazał w Galerii Sztuki Współczesnej Muzeum Północno-Mazowieckiego obrazy i rysunki zebrane w wystawę „Śpiący jednorożec”.

Obecnie Jan Biczysko wrócił do Łomży z serią rysunków inspirowanych poematem Dantego „Boska Komedia” przedstawiającym wizję wędrówki poety przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Raj. Na wystawie znalazło się 36 prac reprezentujących wszystkie części utworu. Cały cykl liczy 114 prac i został zrealizowany w 2022 roku dzięki rocznemu stypendium twórczemu przyznanemu artyście w wyniku konkursu ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

To już kolejna interptretacja klasyki literatury w wykonaniu artysty. Wcześniej z powodzeniem zmierzył się z „Dekameronem” Boccaccia, a ostanio ukończył cykl rysunków inspirowanych „Rajem utraconym” Johna Miltona. Autor nie tworzy ilustracji w tradycyjnym sensie, lecz buduje autonomiczne, plastyczne światy, które równolegle prowadzą dialog z klasycznym tekstem i współczesną wrażliwością.

   „Rysując Dantego – mówi Jan Biczysko – nie chciałem ilustrować etapów wędrówki poety w kostiumie z epoki, ale przy pomocy słów poematu, przełożonych na język współczesnej sztuki, opowiedzieć o kryzysie naszego świata i ocalić to, co dla człowieka zawsze jest punktem oparcia: miłość, wolność, ludzka godność, odpowiedzialność artysty i sztuki. Często, tak jak Dante kroczący za Wergiliuszem – swoim poetyckim mistrzem i traktujący dzieła tradycji antycznej i chrześcijańskiej jako jedno kulturowe uniwersum, sięgałem do swoim mistrzów, posługując się rysunkową delikatną aluzją, parafrazą, odwołując się np. do Boscha, Breughla, Rembrandta, Picassa, Matisse’a, Beksińskiego, Gielniaka, Nowosielskiego”. Każdy rysunek wyrósł z jakiegoś słowa, uczucia czy nastroju odkrytego w tekście Dantego, który poruszył artystę siłą poetyckiej wizji i był bliski jego wrażliwości. Z takich impulsów zrodziły się obrazy zdolne unieść ponadczasową refleksję i nadać jej nowe brzmienie.

„Rysując »Boską Komedię« – wyjaśnia autor – naśladuję Dantego, ale swobodnie korzystam z siły obrazowania poematu. Mierząc się z nim, pragnąłem użyć go jako źródła po siedmiuset latach od jego powstania w przekonaniu, że można przy jego pomocy więcej powiedzieć o człowieku niż czyni to współczesna literatura. Znajduję w tekście poety symbole i alegorie człowieczego losu i kondycji artysty w świecie. Nadaję im własne środki obrazowania i własny styl, mając pełną świadomość, że naszego świata nie da się złożyć i posklejać w jedną księgę, ale zadawanie pytań: dokąd zmierzamy, jaki gotuje się nam koniec, ku czemu/ komu zmierza porządek rzeczy ma sens”. Poszczególne części „Boskiej Komedii” otrzymały w rysunkach własną, wyrazistą formę plastyczną. Aby oddać mroczny klimat i duchowy ciężar Piekła, przejściowy charakter Czyśćca czy świetlistą lekkość Nieba, Jan Biczysko zmieniał kształt, gęstość i rytm kreski, natężenie światła oraz sposób budowania przestrzeni. Na otwarciu wystawy odbędzie się wykład polonistki Alicji Biczysko zatytułowany „Esej o dwóch Komediach – Dantego Alighieri i Jana Biczysko”. Wykładowczyni przybliży historyczne i literackie konteksty poematu Dantego oraz artystyczne inspiracje i proces twórczy Jana Biczysko.

Karolina Skłodowska